Arbeidsrisico's

De Codex 'Welzijn op het Werk' definieert beide begrippen als volgt (Codex, art. I.1-4, 1° en 2°):

• Gevaar: de intrinsieke eigenschap of het intrinsiek vermogen van inzonderheid een voorwerp, een stof, een proces of een situatie die schade kan veroorzaken of het welzijn van de werknemers kan bedreigen.
• Risico: de waarschijnlijkheid dat de schade of de aantasting van het welzijn van de werknemers zich in bepaalde gebruiksomstandigheden of door blootstelling aan een gevaar voordoet en de mogelijke omvang van die schade of aantasting.

Voorbeelden

Een mes is een gevaar omdat het scherp is, een chemisch product is een gevaar omdat het bijvoorbeeld giftig is. Het mes wordt pas een risico als de kans bestaat dat men zich snijdt. Het chemisch product wordt pas een risico als men blootgesteld wordt aan het product en men door het inademen ziek kan worden.

Of anders gezegd: een gevaar wordt pas een risico als er blootstelling aan het gevaar mogelijk is. Als er dus kans op schade is.

Om risico’s te voorkomen, en dus te verhinderen dat er schade optreedt, verplicht de Welzijnswetgeving elk bedrijf om een risicoanalyse en -evaluatie uit te voeren, en dat op het niveau van de organisatie en van alle werkposten, alsook op het niveau van de werknemer.

De risicoanalyse en -evaluatie gebeurt in drie stappen:

1. Eerst identificeert het bedrijf de gevaren.
2. Vervolgens is er een inschatting van de bijbehorende risico's.
3. Ten slotte volgt een evaluatie van deze risico's.

Op basis van deze risicoanalyse worden preventiemaatregelen vooropgesteld om de risico's zo veel mogelijk te beperken. Tot slot worden deze preventiemaatregelen uitgevoerd.

Het is de verantwoordelijkheid van de werkgever om deze risicoanalyse en -evaluatie uit te voeren en regelmatig bij te werken (men spreekt van een 'dynamisch risicobeheersingssysteem'). De werkgever laat zich hierin bijstaan door zijn interne preventieadviseur en/of door zijn externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.

Bij uitzendarbeid is de gebruiker verantwoordelijk voor de risicoanalyses van de werkpost waar de uitzendkracht zal werken. Op basis van deze risicoanalyse vult de gebruiker een werkpostfiche in, waarop hij onder meer de vereiste preventiemaatregelen vermeldt (bijvoorbeeld het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen, voorafgaand gezondheidstoezicht door een arbeidsarts …)

Meer info vind je in het thema Werkpostfiche en in de circulaire CIN 2014 15 Werkpostfiche

Welzijnswet 04/08/1996
Overal in Codex Welzijn op het Werk
Codex I.2 - Algemene beginselen welzijnsbeleid