Anderstaligheid

Door de toenemende geografische mobiliteit komen steeds meer mensen van verschillende nationaliteiten op de Belgische arbeidsmarkt terecht. Dat brengt een aantal uitdagingen met zich mee, ook op vlak van veiligheid. De taalkloof tussen werknemers van verschillende nationaliteiten kan immers de veiligheidsrisico's verhogen. Het is dus belangrijk om veiligheidsinformatie voor iedereen begrijpbaar te maken, en dat kan op verschillende manieren.

Taal werkpostfiche

De werkpostfiche is een belangrijk instrument voor de communicatie tussen de gebruiker, de uitzendkracht en het uitzendbureau. De inhoud van de fiche moet dan ook door elke partij goed te begrijpen zijn. Er zijn geen vaste taalregels voor de werkpostfiche, maar er bestaan wel enkele principes waarmee je rekening kan houden:

  • Taal van de gebruiker. De gebruiker, het uitzendbureau en de arbeidsarts gebruiken de werkpostfiche onder meer om onderling te communiceren over de functie, risico’s en preventiemaatregelen. Dit gebeurt meestal in de taal van de gebruiker.
  • Taalwetgeving. Je kan de werkpostfiche beschouwen als een sociaal document (zoals een arbeidscontract) en dus de taalwetgeving voor officiële documenten toepassen.
  • Taal die de uitzendkracht begrijpt. De werkpostfiche dient onder meer om uitzendkrachten in te lichten over het werk dat ze gaan uitvoeren en de preventiemaatregelen die ze daarbij in acht moeten nemen. Dus is het belangrijk dat zij de inhoud begrijpen. Dat kan door de werkpostfiche te vertalen of door de fiche mondeling te laten toelichten door de uitzendconsulent in een taal die de uitzendkracht kent. Ook beelden (bijvoorbeeld van persoonlijke beschermingsmiddelen) kunnen helpen om de boodschap over te brengen.

Op www.werkpostfiche.be vind je modelwerkpostfiches in 11 verschillende talen.

Taal (veiligheids)instructies

De veiligheidsinstructies hebben als doel mensen op een veilige manier te laten werken. Het is dus belangrijk dat iedereen ze begrijpt. Dat kan op verschillende manieren:

  • Vertaling. Voor werknemers die geen Nederlands begrijpen, kan je de instructies laten vertalen. De vertaling hoeft niet per definitie in de taal van de werknemer te zijn, maar wel in een taal die hij of zij machtig is (bijvoorbeeld  Engels, Frans of Duits).
  • Beelden. Je kan de boodschap van de instructies ook met pictogrammen, tekeningen ... overbrengen.
  • Taallessen. Je kan de werknemers ook de taal van de werkplek aanleren (bijvoorbeeld Nederlandse lessen voor Franstaligen …).

VCA legt voor bepaalde zaken (zoals instructies, noodprocedures …) wel expliciet vertalingen in de landstaal van elke werknemer op. Maar VCA is een vrijwillig systeem, en dus geen algemeen geldende wetgeving.

Wat zegt de Welzijnswetgeving?

Codex IV.2 - arbeidsmiddelen

Art. IV.2-5.- "De werkgever neemt de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat de werknemers over voldoende informatie en, in voorkomend geval, over gebruiksaanwijzingen betreffende de op het werk gebruikte arbeidsmiddelen beschikken. … Deze informatie en deze gebruiksaanwijzingen moeten voor de betrokken werknemers begrijpelijk zijn.”

Codex I.2 - algemene beginselen

Art. I.2-11 .– De leden van de hiërarchische lijn (hebben als taak)…8° zich ervan vergewissen dat de werknemers de inlichtingen die zij gekregen hebben in toepassing van de wetgeving inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk goed begrijpen en in praktijk brengen."

Hulpmiddelen

Meertalige woordenlijsten

Elkaar goed begrijpen op de werkvloer is uiterst belangrijk. Een meertalige lijst van typische veiligheidstermen kan hierbij helpen. Hieronder enkele documenten met typische terminologie in de talen die het meest gesproken worden door uitzendkrachten in België: Nederlands, Frans, Engels, Duits, Spaans, Russisch, Roemeens, Pools …

Instructiekaarten in het Pools



Nuttige links

TRANSPERANTO: Effective communication between truck driver and loading/unloading site